5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunun amacı 1. Maddesinde içerik sağlayıcı, yer sağlayıcı, erişim sağlayıcı ve toplu kullanım sağlayıcıların yükümlülük ve sorumlulukları ile internet ortamında işlenen belirli suçlarla içerik, yer ve erişim sağlayıcıları üzerinden mücadeleye ilişkin esas ve usullerini düzenlemek olarak tanımlanmıştır. 29.7.2020 tarihinde yasalaşan yeni düzenleme ile ilgili kanunda bir takım düzenlemeler yapılmıştır. Daha çok sosyal medya düzenlemesi ya da sosyal medya yasası olarak gündeme gelen bu değişiklik 01.10.2020 tarihi itibariyle artık yürürlükte. Peki yasa değişikliğinin sonuçları neler olacak? İşte, sosyal medya düzenlemesi hakkında hukuki bilgiler.
Sosyal Ağ Sağlayıcısı Nedir?
Kanun değişikliği 5651 Sayılı Kanuna yeni bir tanım getirildi. Sosyal ağ sağlayıcısı olarak adlandırılan bu tanımın açıklaması ise şu şekilde:
“Sosyal etkileşim amacıyla kullanıcıların internet ortamında metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkân sağlayan gerçek veya tüzel kişileri ifade eder.”
Bu tanım gereği kanun sosyal medya site ve uygulamaları başta olmak üzere tüm kullanıcıları blogları, içerik üreticilerini de kapsamaktadır. Burada önem arz eden ve gündeme gelen bir diğer husus ise Türkiye’de temsilci bulunma zorunluluğunun getirilmesidir.
Türkiye’de Temsilci Bulundurma Zorunluluğu
Türkiye’de günlük erişimi 1 milyon kişiden fazla olan yabancı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcıları Türkiye’de minimum 1 kişiyi temsilci olarak belirlemek zorundalar. Temsilcinin bilgilerinin de Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na (BTK) bildirilmesi gerekiyor. Yer sağlayıcı olarak tanımlanan hizmet ve içerikleri barındıran sistem sağlayıcı ve işleticileri bu kapsamda yer almamaktadır. Temsilci bulundurma yükümlülüğü yalnızca sosyal ağ sağlayıcıları bakımından söz konusu olacaktır.
Düzenlemenin getirilmesinin amacı yabancı kaynaklı site ve sosyal ağların yurt dışındaki merkezleri ile Türkiye’de verilen erişimin engellenmesi kararlarının uygulanabilirliğini kolaylaştırmak için temsilci aracılığı ile kararların uygulanmasını ve iletişim kurulmasını sağlamaktır. Temsilci gerçek veya tüzel kişi olabilir. Gerçek kişi temsilcinin Türk vatandaşı olma zorunluluğu bulunmaktadır.
Temsilci Bulundurmamanın Yaptırımı
Sosyal ağ sağlayıcılarının temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde BTK tarafından sosyal ağ sağlayıcısına bildirim yapılacaktır. Bildirimden itibaren 30 günlük süre içerisinde yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde 10 milyon Türk lirası idari para cezası uygulanacaktır. Bu idari para cezası ilgilisine tebliğ edildikten sonra 30 gün içinde yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde 30 milyon Türk lirası tutarında ikinci bir idari para cezası verilecektir.
İkinci kez verilen idari para cezası tebliğ edildikten sonra temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğü hala yerine getirilmemişse BTK Başkanı tarafından Türkiye’de yerleşik ve vergi yükümlüsü olan gerçek ve tüzel şahısların bu sosyal ağ sağlayıcısına yeni reklam vermesi yasaklanacaktır. Bu durumda temsilciye ilişkin yükümlülük yerine getirilene kadar Türkiye’de yerleşik gerçek veya tüzel kişilerin bu sosyal ağ sağlayıcısı ile yeni sözleşme kurulması ve buna ilişkin para transferi yapmasına izin verilmeyecektir.
Tüm bu yaptırımlara karşın sosyal ağ sağlayıcısı temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünü yerine getirmemeye devam edecek olursa reklam yasağına ilişkin kararın verildiği tarihten itibaren üç ay içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi hâlinde Başkan, sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde elli oranında daraltılması için sulh ceza hâkimliğine başvurabilir.
BTK Başkanınca Sulh Ceza Hakimliği’ne yapılan başvurunun kabulüne ilişkin kararın uygulanmasından itibaren 30 gün içinde yükümlülük yine yerine getirilmezse Başkan, sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde doksan oranına kadar daraltılması için Sulh Ceza Hâkimliğine başvurabilir. Hâkim ikinci başvuru üzerine vereceği kararında, yüzde elliden düşük olmamak kaydıyla, sunulan hizmetin niteliğini de dikkate alarak internet trafiği bant genişliği için daha düşük bir oran belirleyebilir.
İnternet Trafiği Bant Genişliği Ne Demektir?
Yukarıda, sosyal ağ sağlayıcıların temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünden bahsetmiştik. Bant genişliği denilen şey en temel hali ile kapasitedir. Bir internet sitesini açmak istediğinizde gelen görseller, metinler, videolar ve sesler gibi içeriklerin tamamı bilgisayarınıza indirilir. Bant genişliği de işte 1 saniye içerisinde gerçekleşecek veri aktarımını ifade eder.
Yani temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünü yerine getirmediği için internet trafiği bant genişliğinin düşürülme oranına göre sosyal ağa giriş hızı düşecek, verilerin yüklenmesinde gecikmeler yaşanacaktır.
İçeriğin Yayından Kaldırılması Ve Erişimin Engellenmesi Kararları Ne Şekilde Uygulama Alanı Bulacak?
Kişilik haklarının ihlal edilmesi yahut özel hayatın gizliliğinin ihlali durumlarında hak ihlaline uğrayan kişiler, Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yerli ve yabancı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılara başvuruda bulunabilecek ve bu başvurudan itibaren en geç 48 saat içinde olumlu ya da olumsuz bir cevap verilecektir. Cevabın olumsuz olması halinde başvurucuya bunun gerekçesinin de açıklanması zorunludur. Bu yükümlülüğe uygun hareket etmeyen sosyal ağ sağlayıcısına 5 milyon Türk lirası idari para cezası uygulanacaktır.
Sosyal ağ sağlayıcısına başvurmanıza rağmen olumlu veya olumsuz bir cevap alamamış yahut talebiniz olumsuz karşılanmış olabilir. Bu durumda yasal yollara başvurmak zorunda kalabilirsiniz. Hukuka aykırılığın hakim veya mahkeme kararı ile tespit edilmesi ve bunun ilgilisine bildirilmesi halinde bu içeriğin 24 saat içerisinde kaldırılması veya engellenmesi gerekmektedir.
Sosyal Ağ Sağlayıcısının Raporlama Yükümlülüğü
Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yerli ve yabancı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılar kişilik hakları ve özel hayatın gizliliğine ilişkin ihlal başvurularına dair istatistiksel ve kategorik bilgileri Türkçe dilinde, 6 aylık dönemlerde raporlayacak ve BTK’ya bildirecektir. Bu raporların kişisel veriler gizlenmek suretiyle sosyal ağ sağlayıcının internet sitesinde de yayınlanması gerekecektir. Bu sosyal ağ sağlayıcıların kullanıcı verilerini Türkiye’de barındırmak için gerekli tedbirleri de alma yükümlülüğü vardır.
Ayrıca; Sosyal medya düzenlemesi ne zaman, Sosyal medya düzenlemesi nedir, Sosyal medya düzenlemesi maddeleri, Sosyal medya düzenlemesi neleri kapsıyor ve bunlar gibi sorular hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için bilişim hukuku avukatı ile iletişime geçerek hukuki danışmanlık hizmeti alabilirsiniz.